Học trong cuộc sống và công việc

Sau 10 năm, ông Lê Phước Vũ – Chủ Tịch  HĐQT Hoa Sen Group đã đưa doanh nghiệp có những bước phát triển mạnh mẽ. Trong câu chuyện với Doanh Nhân, ông đề cập nhiều về quan điểm kinh doanh và quản trị…   

Anh có thấy mình là người có cơ duyên với ngành vật liệu xây dựng?

Tôi nghĩ mình may mắn vì thời gian đầu tôi làm rất nhiều nghề và rất chật vật, chỉ mong kiếm được đồng tiền. Tôi bắt đầu con đường kinh doanh với chút tiền “lận lưng” là 2 chỉ vàng với 200.000 đồng (tương đương 1,2 triệu đồng), thuê mặt bằng 500.000 đồng/tháng để kinh doanh, nhưng kẹt là phải thế chân 5 triệu đồng. Lúc đấy tôi rất khó nghĩ, nhưng may mắn là có bác Lê Ba cho vay 50 triệu đồng. Tôi có nói với ông là sau này sẽ “cắt tôn trả nợ”. Đó là cơ duyên và tôi bắt đầu gầy dựng Tôn Hoa Sen từ đó. Ngay ngày đầu tiên, tôi đã lãi được 650.000 đồng. Sau đó chỉ trong vòng 10-15 ngày tôi đã có đủ tiền để trả cho bác Lê Ba.  

Món nợ lớn nhất mà doanh nghiệp của anh từng vay là khi nào?

Là khoảng năm 2004-2005, tôi vay 8-10 triệu USD vốn ODA để xây dựng nhà máy cán nguội đầu tiên của Hoa Sen.  

Suy nghĩ của anh lúc đó là gì ?

Tôi rất lo. Lo vì lúc đó tôi không có kiến thức gì về làm nhà máy cán nguội. Phải tự tìm tòi, học hỏi từ chính thực tế công việc. Khi tôi làm xong nhà máy, rất nhiều người trong ngành không tin vì chi phí đầu tư của Hoa Sen khi đó rẻ hơn một nửa so với những nhà máy khác. Lúc đó tôi không có con đường lùi, chỉ có quyết tâm, nỗ lực tối đa, tiết kiệm chi phí và quyết làm cho bằng được.  

Như anh đã nói, trong khoảng một năm anh đã làm xong nhà máy và cho ra sản phẩm, trong khi những nơi khác có thể phải mất 2-3 năm. Anh có thể làm được rất nhiều việc trong khi kiến thức của anh lúc đó cũng không nhiều?

Khi còn trẻ tôi không có điều kiện được học nhiều, chỉ đến trung cấp. Nhưng khi đi làm, tôi ý thức và phải tự học : học từ công việc, học trong thực tiễn kinh doanh, học từ thất bại, học phán đoán, dự liệu mọi tình huống và có phương án để đối phó. Thời đó, thuê chuyên gia nước ngoài rất đắt, Hoa Sen vẫn phải thuê chuyên gia của Anh, Úc để họ hướng dẫn cho mình. Tôi đặt mục tiêu phải học hỏi được kỹ thuật công nghệ này. Tôi đích thân đi Mỹ, Ấn Độ, Đài Loan….để tìm hiểu các nhà máy cán nguội, từ đó có thêm kiến thức làm nhà máy cho Tôn Hoa Sen. 

Từ tay trắng anh đã gây dựng Tôn Hoa Sen phát triển như bây giờ, đây là một thành tựu rất ngoạn mục. Đến giai đoạn này khi nền kinh tế có những khó khăn và nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng thì Hoa Sen Group xác định mình đang ở đâu? Yếu tố then chốt nào để anh giữ cho Hoa Sen Group phát triển mạnh mẽ?

Đúng là có những giai đoạn kinh tế tăng trưởng, nhưng từ 2008 đến nay nhiều doanh nghiệp đã bị chậm lại và có phần đi xuống. Hoa Sen Group ngược lại vẫn tăng trưởng hơn 4 lần, thị phần của chúng tôi chiếm hơn 40% và 2 năm gần đây Hoa Sen Group đã xuất khẩu hơn 30% sản phẩm. Yếu tố quan trọng là chúng tôi có một tầm nhìn tốt, chiến lược đúng, phát triển bền vững và biết thích nghi với mọi hoàn cảnh. Hiện tại Hoa Sen có hệ thống hơn 100 cửa hàng bán lẻ, đây là nỗ lực để chúng tôi chiếm lĩnh thị trường.  

Có phải anh có kinh nghiệm từ buôn bán nên nhận thấy tầm quan trọng của hệ thống bán lẻ?

Với nhà sản xuất và kinh doanh, vấn đề thị trường tiêu thụ sản phẩm vô cùng quan trọng. Tôi đã thấy nhiều doanh nghiệp Việt Nam cũng như ở Mỹ bị phá sản nên tự rút ra bài học cho riêng mình. Quy luật của thị trường là rất khắc nghiệt, phải độc đáo, phải có sự khác biệt. Trong cạnh tranh toàn cầu, doanh nghiệp vốn yếu lại không có lối đi riêng sẽ rất dễ bị chèn ép. Kinh nghiệm cho tôi biết, không thể cạnh tranh trực diện. Chiến lược của tôi là mạnh dùng sức, yếu dùng thế.  

Anh có thể nói rõ hơn cách anh dùng “thế” ra sao?

Phải tạo ra lợi thế bằng cách kiểm soát và sở hữu hệ thống bán lẻ. Có như vậy mới giải quyết được đầu ra và kiểm soát được thị trường. Điều quan trọng nữa là phải biết xây dựng thương hiệu

Tôi muốn Hoa Sen phải đi vào lòng người Việt Nam. Vì thế, Hoa Sen Group làm bóng đá, tài trợ chương trình “Vượt lên chính mình”… Chúng tôi muốn thương hiệu của mình gần gũi, thân thiện với người Việt Nam.